Bàn từ cơ cho máy CNC : Chức năng & Nguyên lý hoạt động
1. Chức năng của bàn từ cơ
Bàn từ cơ (bàn từ vĩnh cửu điều khiển cơ khí) dùng lực từ nam châm vĩnh cửu để kẹp chặt chi tiết kim loại có tính từ (thép, gang…) trên máy CNC.
Các chức năng chính:
Kẹp chặt nhanh chi tiết mà không cần ê-tô, bulông.
Độ phẳng và độ lặp cao, phù hợp gia công tinh.
Gia công được mặt dưới và cạnh nhờ bề mặt kẹp thoáng.
Không cần điện, an toàn khi mất nguồn.
Rút ngắn thời gian setup, tăng năng suất.
Ứng dụng phổ biến:
Phay CNC, mài phẳng CNC, gia công khuôn, chi tiết mỏng/dẹt, chi tiết diện tích lớn.
2. Nguyên lý hoạt động
Bàn từ cơ hoạt động dựa trên sự thay đổi đường đi của từ thông thông qua cơ cấu cơ khí (tay gạt/khóa).

Cấu tạo cơ bản:
Nam châm vĩnh cửu (Ferrite hoặc NdFeB)
Cực từ Bắc – Nam bố trí xen kẽ
Tấm dẫn từ (pole plate)
Cơ cấu xoay/ trượt nam châm (tay gạt ON/OFF)
Hai trạng thái làm việc:
Trạng thái ON (kẹp):
Tay gạt xoay → nam châm đổi vị trí
Từ thông đi lên mặt bàn
Đường sức từ đi qua chi tiết
→ Sinh lực hút mạnh, giữ chặt phôi
Trạng thái OFF (nhả):
Tay gạt xoay ngược
Từ thông khép kín bên trong bàn
Không đi qua chi tiết
→ Phôi được nhả ra dễ dàng
Điểm mấu chốt: Nam châm vẫn luôn tồn tại, chỉ điều khiển đường đi của từ thông, không bật/tắt từ bằng điện.
3. Ưu điểm và hạn chế
Ưu điểm
✅ An toàn, không sinh nhiệt, không rung
✅ Lực kẹp đều trên toàn bề mặt
✅ Phù hợp chi tiết mỏng (ít biến dạng)
✅ Độ bền cao, ít bảo trì
Hạn chế
❌ Chỉ dùng cho phôi vật liệu có từ tính (không dùng được cho phôi nhôm, nhựa)
❌ Lực kẹp phụ thuộc diện tích tiếp xúc
❌ Chi tiết nhỏ cần đồ gá phụ (block từ, plate dẫn từ)
4. So sánh nhanh với bàn từ điện
| Tiêu chí | Bàn từ cơ | Bàn từ điện |
|---|---|---|
| Nguồn điện | ❌ Không cần | ⚡ Cần điện |
| An toàn mất điện | ⭐ Rất cao | ⚠️ Rủi ro |
| Điều chỉnh lực | Cố định | Điều chỉnh được |
| Giá thành | Trung bình | Cao |
| Gia công CNC | Rất phổ biến | Phổ biến |
5. Lưu ý khi sử dụng
Làm sạch mặt bàn và mặt phôi trước khi kẹp
Dùng tấm dẫn từ khi phôi mỏng hoặc nhỏ
Không gạt ON/OFF khi đang cắt
Kiểm tra lực kẹp trước khi chạy chương trình CNC